Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce przez Cudzoziemców

Zakładanie działalności gospodarczej w Polsce przez cudzoziemców regulują przepisy ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ( dalej: „ustawa”).

UNIA EUROPEJSKA, EUROPEJSKI OBSZAR GOSPODARCZY

Zgodnie z przepisami ustawy, osoby zagraniczne z:

• państw członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Wielka Brytania),
• państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Norwegia, Islandia, Liechtenstein),
• państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi (Szwajcaria)

mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach, jak obywatele polscy.

POZOSTALI CUDZOZIEMCY I OSOBY ZAGRANICZNE

Obywatele innych państw niż wymienione powyżej, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy, jeżeli spełniają następujące warunki:

• Posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej:
• • zezwolenie na pobyt stały
  • zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
  • zezwolenie na pobyt czasowy udzielone:
    • w celu kształcenia się na studiach,
    • w celu połączenia z rodziną (z wyjątkami wymienionymi w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, Dz.U. poz. 1650, z późn. zm.7),
    • w przypadku gdy cudzoziemiec posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej oraz:
• Zamierzają wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie na tym terytorium,
• Zamierzają podjąć lub kontynuować na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej studia lub szkolenie zawodowe, lub
• Wykażą, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• Gdy cudzoziemiec jest członkiem rodziny cudzoziemca, o którym mowa w punkcie powyżej, z którym przebywał na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej i towarzyszy mu lub chce się z nim połączyć,
• Posiadają zezwolenie na pobyt czasowy udzielone przybywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywającemu na tym terytorium w celu połączenia z rodziną, członkowi rodziny (w rozumieniu art. 159 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach) osób, o których mowa w lit. a, b, e oraz f,
• Posiadają status uchodźcy,
• Posiadają ochronę uzupełniającą,
• Posiadają zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany,
• Posiadają zezwolenie na pobyt czasowy i pozostają w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• Posiadają zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG,
• Korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej,
• Posiadają ważną Kartę Polaka,
• Są członkami rodziny, w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1525, z 2015 r. poz. 1274 oraz z 2016 r. poz. 904), dołączającymi do obywateli państw, o których mowa w ust. 1, lub przebywającymi z nimi[i]
• Mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

W przypadku cudzoziemców którzy przebywają legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej byli uprawnieni do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na podstawie wymienionych wyżej podpunktów c, d i h, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach, jak obywatele polscy.

 

Z myślą o pozostałych cudzoziemcach, innych niż wyszczególnieni powyżej, przepisy przewidują możliwość podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki:

• komandytowej,
• komandytowo-akcyjnej,
• z ograniczoną odpowiedzialnością,
• akcyjnej,

a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej. Co istotne, cudzoziemiec, aby założyć jedną z wyżej wymienionych spółek, nie musi mieć prawa do pobytu w Polsce.

CZŁONKOWIE RODZIN OSÓB ZAGRANICZNYCH

W pierwszej kolejności, warto wyjaśnić pojęcie, kogo uznajemy za członka rodziny osoby zagranicznej.  Zgodnie z art.  159 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, za członka rodziny uważa się:

• osobę pozostającą z cudzoziemcem w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim,
• małoletnie dziecko cudzoziemca i osoby pozostającej z nim w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim, w tym także dziecko przysposobione,
• małoletnie dziecko cudzoziemca, w tym także dziecko przysposobione, pozostające na jego utrzymaniu, nad którym cudzoziemiec sprawuje faktycznie władzę rodzicielską,
• małoletnie dziecko osoby pozostającej z cudzoziemcem w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim, w tym także dziecko przysposobione, pozostające na jej utrzymaniu, nad którym sprawuje ona faktycznie władzę rodzicielską.

Dodatkowo, za członka rodziny małoletniego cudzoziemca, któremu nadano status uchodźcy lub udzielono ochrony uzupełniającej, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki, uważa się także jego wstępnego w linii prostej lub osobę pełnoletnią odpowiedzialną za małoletniego, zgodnie z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Członek rodziny osób zagranicznych, do których odnoszą się umowy międzynarodowe, o których mowa w ust. 3, posiadający zezwolenie na pobyt czasowy, może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak te osoby zagraniczne.

Członek rodziny posiadający zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z przybywaniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywaniem na tym terytorium w celu połączenia z rodziną, może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w takim samym zakresie jak cudzoziemcy, którzy posiadają zezwolenie na pobyt czasowy i wykonują działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dokonanego na zasadzie wzajemności.

Warto podkreślić, że przedsiębiorca, będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą, może być przekształcony w spółkę kapitałową na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych.

ZAREJESTROWANIE DZIAŁALNOŚCI – PRAKTYCZNY PRZEWODNIK PO NAJPOPULARNIEJSZYCH FORMACH PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

• Jednoosobowa działalność gospodarcza

W celu założenia jednoosobowej działalności gospodarczej powinieneś złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wniosek składa się na formularzu CEIDG-1 – wniosek o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej. Do wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, możesz dołączyć w miarę potrzeby: druk CEIDG-RB (Informacja o rachunkach bankowych), druk CEIDG-MW (dodatkowe miejsca wykonywania działalności gospodarczej), druk CEIDG-RD (służący do podania więcej niż 10 symboli cyfrowych PKD) oraz druk CEIDG-PN (udzielone pełnomocnictwa). Wniosek nie podlega opłacie.

Pamiętaj, że działalność gospodarczą możesz podjąć w dniu złożenia wniosku do CEIDG.

Wniosek możesz złożyć:

• Elektronicznie

Jest to najprostsza forma rejestracji działalności gospodarczej. Zarejestruj się na stronie internetowej CEIDG, wypełnij formularz i podpisz go podpisem elektronicznym, Profilem Zaufanym lub bankowością internetową.

Jeśli nie posiadasz podpisu elektronicznego albo Profilu Zaufanego, możesz wypełnić wniosek online i podpisać go osobiście w urzędzie gminy. Elektroniczny formularz wniosku znajdziesz na stronie CEIDG. Po wypełnieniu wniosku na stronie CEIDG nie musisz go drukować, wystarczy, że zapamiętasz kod (numer wniosku), który pojawi się po wypełnieniu na stronie CEIDG. Urzędnikowi wystarczy kod wniosku i następnie na jego podstawie wydrukuje Twój wniosek, przedłoży Ci do podpisania i potwierdzi w systemie.

Ważne! Pamiętaj, że wskazana we wniosku data rozpoczęcia działalności nie może być wcześniejsza niż dzień, w którym podpiszesz wniosek w urzędzie.

• Osobiście. Wniosek możesz złożyć również osobiście w wersji papierowej w urzędzie gminy. Formularz możesz odebrać i wypełnić w urzędzie lub pobrać go wcześniej ze strony internetowej CEIDG. Pamiętaj, żeby zabrać ze sobą dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający Twoją tożsamość.

• Wysłać listem poleconym. Wypełnij formularz wniosku i wyślij go listem poleconym na adres korespondencyjny właściwego urzędu gminy. Pamiętaj, że podpis na wniosku przesłanym listem poleconym powinien być poświadczony przez notariusza.

• Telefonicznie. Chcąc zarejestrować firmę, możesz to zrobić również przez telefon. W tym celu skontaktuj się z infolinią Centrum Pomocy pod numerem telefonu 801 055 088. Przy pomocy konsultanta wypełnisz wniosek. Po zakończeniu rozmowy, otrzymasz SMS z kodem (numerem wniosku). Z tym numerem udaj się następnie do urzędu gminy, gdzie urzędnik wydrukuje Twój wniosek i następie go podpiszesz.

Wniosek CEIDG-1 dla osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą jest jednocześnie:

• wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON),
• zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym do naczelnika urzędu skarbowego (NIP),
• oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
• zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, zgodnie z przepisami Kodeksu Spółek Handlowych, możesz zarejestrować w trybie uproszczonym tzw. Tryb S24.

W przypadku spółki z o.o., której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, na pokrycie kapitału zakładowego, wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne. Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być wkład niepieniężny (aport), rejestracji musisz dokonać wykorzystując tradycyjną ścieżkę tj. podpisanie aktu notarialnego.

Aby założyć spółkę z o.o. wymagany jest kapitał zakładowy odpowiedniej wysokości. Minimalny kapitał zakładowy wynosi  5.000 złotych, przy czym wartość nominalna jednego udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Pokrycie kapitału zakładowego powinno nastąpić nie później niż w terminie 7 dni od dnia jej wpisu do rejestru.

W procesie rejestracji w trybie S24 każda z osób podpisujących wniosek (każdy ze wspólników) musi posiadać aktywne konto w systemie eMS.

KOLEJNE KROKI W PROCESIE REJESTRACJI SPÓŁKI W TRYBIE S24:

• Przygotowanie niezbędnych danych

Niezbędnymi danymi do zarejestrowania spółki są:

– nazwa rejestrowanej spółki (pole w formularzu „Nazwa tworzonej spółki” – należy podać bez przyrostka z formą prawną),

– dane adresowe spółki – po dokonaniu wpisu dane są widoczne w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS),

– właściwy sąd rejestrowy według siedziby spółki (wybierzesz z listy umieszczonej w systemie),

– lista wspólników, członków organów zarządczych spółki oraz oddziałów (o ile dotyczy danej spółki).

• Wprowadzenie danych do formularza wniosku w systemie. Na tym etapie wypełniasz  formularze niezbędnymi danymi związanymi z rejestracją spółki.
• Wygenerowanie dokumentów i wniosku. Przed podpisaniem, każdy z wygenerowanych dokumentów widniejących na liście, można wyświetlić i zweryfikować jego treść, istnieje również możliwość dokonania poprawek.
• Podpisanie dokumentów

Dokumenty w systemie eKRS można podpisać przy użyciu:

• • podpisu elektronicznego kwalifikowanego,
  • podpisu profilem zaufanym ePUAP,
  • podpisu profilem MS (podpis funkcjonujący tylko podczas składania wniosku do KRS dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ta opcja funkcjonuje tylko do 13 lipca 2017 r. !
• Opłacenie wniosku i  złożenie dokumentów rejestracyjnych spółki w sądzie rejestrowym

Koszty które musisz ponieść:

• wpis do Krajowego Rejestru Sądowego – opłata sądowa wniosku (250,00 zł),
• opłata za ogłoszenie pierwszego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (100,00 zł),

Na tym etapie następuje również przesłanie wniosku do sądu właściwego terytorialnie celem jego rozpoznania.

Jak zaznaczono powyżej, dnia 12 lipca 2017 r. wchodzą w życie przepisy likwidujące możliwość elektronicznego podpisywania dokumentów z zastosowaniem profilu MS dla zawiązania spółki z o.o w Portalu S24 (ekrs.ms.gov.pl). Od tego dnia elektroniczne podpisywanie dokumentów na Portalu będzie możliwe wyłącznie z użyciem bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP.

• W sposób tradycyjny – rejestracja spółki u notariusza

Do założenia spółki w sposób tradycyjny jest wymagane:

• zawarcie umowy spółki,
• wniesienie przez wspólników wkładówna pokrycie całego kapitału zakładowego,
• powołania zarządu (zarząd może być jednoosobowy lub składać się z większej liczby członków),
• wpis do rejestru.

Organy spółki można powołać w akcie notarialnym zawierającym umowę spółki lub w odrębnej uchwale, już po podpisaniu umowy spółki.

ILE CIĘ TO BĘDZIE KOSZTOWAĆ?

Umowa spółki rejestrowanej w formie tradycyjnej sporządzana jest u notariusza. Koszt sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego (taksa notarialna) uzależniony jest od wartości kapitału zakładowego spółki. Do tego powinieneś doliczyć koszt odpisów umowy (ich liczba zależy m.in. od liczny wspólników).

Pamiętaj, że rejestrując spółkę, masz również obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, który wynosi  0,5 proc. wartości kapitału zakładowego spółki, pomniejszonego o opłatę sądową i opłatę ze ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Podatek ten podbiera i odprowadza do urzędu skarbowego notariusz.

Opłata sądową za wpis wynosi 500,00 złotych a opłata za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego wynosi 100,00 złotych. Opłaty sądowe przekazujesz na rachunek właściwego sądu, w kasie sądu lub w formie znaków opłaty sądowej.

ZEZWOLENIE NA POBYT CZASOWY W CELU PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Jeżeli celem Twojego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest prowadzenie działalności gospodarczej i zamierzasz przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące, powinieneś złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy.

Wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy składasz we właściwym Urzędzie Wojewódzkim, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jeśli złożysz wniosek w terminie i nie będzie w nim braków formalnych (lub braki formalne zostaną przez Ciebie uzupełnione we wskazanym przez urząd terminie), Twój pobyt będzie legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie stanie się ostateczna.

Zezwolenia na pobyt czasowy udziela się na okres realizacji celu Twojego pobytu na terytorium Polski, nie dłuższy niż na 3 lata.

JAKIE WARUNKI MUSISZ SPEŁNIĆ ABY UZYSKAĆ ZEZWOLENIE NA POBYT CZASOWY NA PODSTAWIE PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ?

Aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Polski, w celu prowadzenia działalności gospodarczej, musisz:

• posiadać ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• posiadać źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu;
• zgodę właściwego organu na zajmowanie określonego stanowiska lub wykonywanie zawodu, gdy obowiązek jej uzyskania wynika z przepisów odrębnych;
• posiadać zapewnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania.

Podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą musi spełnić następujące warunki:

• w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez cudzoziemca osiągnął dochód nie niższy niż 12-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie, w którym podmiot ten ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, w trzecim kwartale roku poprzedzającego złożenie wniosku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2013 r. poz. 255) lub zatrudnia na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej przez okres 1 roku poprzedzającego złożenie wniosku co najmniej 2 pracowników będących obywatelami polskimi lub cudzoziemcami, o których mowa w art. 87 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

lub

• wykaże, że posiada środki pozwalające na spełnienie w przyszłości warunków określonych powyżej lub prowadzi działania pozwalające na spełnienie w przyszłości tych warunków, w szczególności przyczyniające się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy.

Ponadto, zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej udziela się,  jeżeli celem Twojego pobytu na terytorium Polski jest wykonywanie pracy poprzez pełnienie funkcji w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, którą utworzyłeś lub której udziały lub akcje nabyłeś, o ile spełnione są wszystkie warunki opisane powyżej.

Pamiętaj, że co do zasady, wszystkich czynności związanych z rejestracją firmy możesz dokonać przez pełnomocnika. Podczas rejestracji możesz wskazać pełnomocnika, który będzie Cię reprezentował jako przedsiębiorcę.

 

ŹRÓDŁO:

1. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Dz.U. 2004 Nr 173 poz. 1807.
2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037.
3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 lutego 2009 r. w sprawie przeprowadzenia przez funkcjonariuszy Straży Granicznej kontroli legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców, prowadzenia działalności gospodarczej przez cudzoziemców oraz powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi, Dz.U. 2009 Nr 36 poz. 284.
4. Portal www.biznes.gov.pl
5. Portal https://ekrs.ms.gov.pl/strona-glowna

[i]  Art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1525, z 2015 r. poz. 1274 oraz z 2016 r. poz. 904)

4) członek rodziny – cudzoziemca będącego lub niebędącego obywatelem UE:

1. a) małżonka obywatela UE,
2. b) bezpośredniego zstępnego obywatela UE lub jego małżonka, w wieku do 21 lat lub pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka,
3. c) bezpośredniego wstępnego obywatela UE lub jego małżonka, pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka.

Autor: Aplikant Radcowski Marta Szczepanowska
Nadzór Redakcyjny: Radca Prawny Paweł Tokarski