PESEL dla Cudzoziemca. Ważne zmiany w procedurze uzyskania.
Wielu cudzoziemców wielokrotnie spotkało się z koniecznością uzyskania numeru PESEL. Numer ten jest wymagany przez niektóre urzędy i instytucje, jak również w życiu codziennym podczas dokonywania zakupów czy wizyty w szpitalu. Czym jest ten numer PESEL i jak go uzyskać? Odpowiedzi na powyższe pytania znajdą Państwo w dalszym ciągu niniejszego artykułu.
Czym jest numer PESEL?
Numer PESEL jest swojego rodzaju numerem identyfikacyjnym, który pozwala na łatwą i jednoznaczną identyfikację osoby której jest on przypisany. PESEL składa się z jedenastu cyfr i zawiera: datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczbę kontrolną. Jest to numer niepowtarzalny. Numer PESEL dotyczy podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług
Do czego jest potrzebny numer PESEL?
Jak wspominałam wyżej, numer PESEL jest wymagany w kontaktach z różnymi instytucjami oraz w obiegu prawnym. Poniżej wykaz podstawowych spraw, w kt. jest wykorzystywany numer PESEL:
- sprawy urzędowe takie jak: ślub, kwestie spadkowe czy sądowe;
- zeznania podatkowe osób nie prowadzących działalności gospodarczej;
- usługi finansowe, np.: założenie konta bankowego czy wzięcie kredytu;
- przy rozpoczęciu pracy w ramach umowy o pracę/zlecenie;
- przy założeniu jednoosobowej działalności gospodarczej;
- usługi opieki medycznej.
Jak można uzyskać numer PESEL?
Należy rozróżnić przypadki w których numer PESEL nadaje się automatycznie, a przypadki, w których następuje to na wniosek uprawnionej osoby.
Nadanie numeru PESEL z urzędu, czyli automatycznie następuje w takich sytuacjach jak:
- w przypadku sporządzania aktu urodzenia dziecka, urodzonego w Polsce – nadanie numeru PESEL następuje przez Urząd Stanu Cywilnego;
- nadanie numeru PESEL przez urząd gminy/miasta przy dokonaniu czynności zameldowania na pobyt czasowy lub stały;
- w przypadku złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego – nadanie numeru PESEL następuje przez urząd gminy/miasta. W szczególności dotyczy to osób, które są obywatelami polskimi mieszkającymi za granicą i nie posiadają numeru PESEL;
- w przypadku złożenia wniosku o wydanie paszportu – nadanie numeru PESEL następuje przez krajowy urząd paszportowy. W szczególności dotyczy to osób, które są obywatelami polskimi mieszkającymi za granicą i nie posiadają numeru PESEL;
- nadanie numeru PESEL przez konsula RP w sytuacji ubiegania się o paszport przez obywatela Polski mieszkającego za granicą, niemającego nadanego numeru PESEL, składającego wniosek o wydanie paszportu w konsulacie.
Poza wyżej wymienionymi przypadkami numer PESEL można otrzymać na wniosek, wskazując podstawę prawną, z której wynika obowiązek posiadania tego numeru . Wniosek należy złożyć w organie gminy lub miasta właściwym dla miejsca zameldowania. W przypadku braku miejsca zameldowania – w urzędzie gminy, na terenie której jest siedziba pracodawcy. W przypadku nie wykonywania pracy lub jeśli pracodawca ma siedzibę za granicą Polski – w urzędzie dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.
WAŻNE! Zgodnie z obowiązującymi od 2018 roku przepisami, numer PESEL jest przyznawany cudzoziemcowi automatycznie, wraz z dopełnieniem obowiązku meldunkowego (jeżeli cudzoziemiec zamierza pozostawać na terytorium Polski ponad 30 dni). Zasada ta ma pierwszeństwo przed jakimkolwiek innym trybem uzyskania numeru PESEL przez cudzoziemca.
Zmiany w zakresie uzyskania numeru PESEL w 2021r.
1 czerwca 2021 r. weszła w życie zmiana ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w zakresie definicji podatników, których identyfikatorem podatkowym jest PESEL. W konsekwencji urzędy gminy mogą nadawać numer PESEL cudzoziemcom na ich wniosek. Od 1 czerwca cudzoziemcy mogą wystąpić o nadanie PESEL do celów podatkowych. We wniosku o nadanie numeru PESEL należy wówczas wskazać odpowiednią podstawę prawną.
Powyższe rozwiązanie umożliwia urzędom skarbowym jednoznaczną identyfikację podatnika (pracownika). Pozwoli to na wygenerowanie i udostępnienie zeznania podatkowego w usłudze Twój e-PIT na podatki.gov.pl . Podatnicy wówczas łatwiej rozliczą się z urzędem skarbowym: za pośrednictwem systemu podatki.gov.pl lub po zalogowaniu się do usługi twój e-PIT. Dodatkowo, cudzoziemcy mogą skorzystać z ulg i odliczeń oraz otrzymania zwrotu nadpłaty podatku.
Jeśli zainteresował cię temat naszego artykułu i potrzebujesz pomocy w zakresie uzyskania numeru PESEL, a nie wiesz od czego zacząć, skontaktuj się ze specjalistą, który udzieli fachowej pomocy w konkretnej sprawie i załatwi wszystkie formalności za Ciebie.
Źródła:
- Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2019 r. poz. 1397, z późn. zm.;
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 4 stycznia 2012 r. w sprawie nadania lub zmiany numeru PESEL (Dz.U. z 2015 r. poz. 1984);
- Ustawa z dnia 30marca 2021r.o zmianie ustawy –Prawo celne oraz niektórych innych ustaw Poz. 802.
Autor: Aplikant Radcowski Hanna Baszyńska
Nadzór Redakcyjny: Radca Prawny Paweł Tokarski
